Η μαμά μου γεννήθηκε το Μάρτιο του 1940.
Ο μπαμπάς της,παλικαράκι χαρούμενο και τρελλά ερωτευμένο με τη νιόπαντρη μάνα της,τη γιαγιά Ελένη, τους αποχαιρέτησε με την επιστράτευση και τον πόλεμο τού Οκτώβρη.
Δεν τον ξαναείδανε ποτέ,η αγαπημένη του γυναίκα και το βρέφος - η κόρη του,η μαμά μου,έχει μόνο μια φωτογραφία του απ' το γάμο και το χαρτί τού Γενικού Επιτελείου Στρατού πως χάθηκε κάπου στην Αλβανία,οπισθοχωρώντας απ' την επίθεση των Γερμανών.
Τον παππού Γιάννη εμείς τα εγγόνια του δεν τον ξέραμε για χρόνια,η γιαγιά ξαναπαντρεύτηκε αυτόν που αγαπήσαμε και μας αγάπησε ως παππούς κι εγγόνια του...μεγαλώνοντας έμαθα και την ιστορία,η γιαγιά δεν ήθελε ποτέ να μιλάει για κείνον..έφυγε γρήγορα στην εφηβεία μου για να την πιέσω να μάθω κι άλλα...
Μια περίεργη συγκίνηση λοιπόν τέτοιες μέρες,τώρα που πάτησα τα 40 τη νιώθω.
'Ισως γιατί θεωρώ συνταρακτικό ένας πατέρας να παρατάει τη ζωή του όλη και να πηγαίνει να πολεμήσει - αμφιβάλλω αν θα το έκανα,ή αν άφηνα το παιδί μου να το κάνει.
Τον πόλεμο που κάτι έχουμε ακούσει,κάτι διαβάσει,κάτι δει,μνήμη γραπτή,φωτογραφίες,φιλμ εποχής και σινέ ιστορίες με την αλλοιωμένη μάσκαρα της δασκάλας με τα χρυσά μαλλιά,ηρωισμού και κακουχίας.
Πόλεμος τόσο μακρινός,τόσο απροσδιόριστα άγνωστος,παγωμένος σαν τα χιόνια στα βουνά,παραγεμισμένος ιστορίες κι αφηγήσεις,ποιήματα και θούριους στα μαθητικά σχολεία,εθνικισμός κι εκμετάλευση πατριωτισμού στις γραφικότητες των Ανθιμοτσαρλατάνων σήμερα.
Στην Τετάρτη Δημοτικού είχα έναν δάσκαλο που αγάπησα πολύ - και πιο πολύ απ' τη γαλήνια κι ήρεμη μορφή του λάτρεψα μαζί του ένα μάθημα,την Ιστορία.
'Εμενα μαγεμένος στη διδασκαλία του,αφήγηση λυρική,πέρα και πάνω απ' τις ψυχρές εξιστορήσεις κακοτυπωμένων βιβλίων,μεταμόρφωνε τις στεγνές σελίδες ρυάκι μνήμες,ζωή κι εικόνες,πνοή και ζωντάνια,ξεπηδούσαν ώρες,χρόνια κι εποχές με πάθη και λάθη, όλα μάς τα μετέδιδε μαγικά...τον έλεγαν Δημήτρη Πάττα - μακάρι να ζει,να είναι παππούς με πολλά εγγόνια,για νάχουν την τύχη να τους λέει Ιστορία...σ' αυτόν νομίζω χρωστώ την αγάπη μου στο διάβασμα και το γράψιμο...να ταξιδεύω μού'μαθε,να ρωτώ και να μαθαίνω.
Να γυρίσω στον Οκτώβρη τού '40.
Στο " έπος "της Αλβανίας...
Και την αδυναμία μου να συλλάβω την αυτοθυσία τους.
Φτωχοί άνθρωποι,μια ζαριά για ζωή ή θάνατο,την πεζοπορία στο χιόνι και το σάπισμα στην παγωνιά,το αίμα,τη μάχη,το ξεπέρασμα των ορίων.
Διάβασα κι άκουσα,κυρίως πάσχισα να καταλάβω τί εννοούσαν με την "αγάπη για την πατρίδα ώς το θάνατο".
Τα χρόνια που εγώ μεγάλωσα έφηβος και νέος , τέλη 70 και δεκαετία 80,στο στρατό 89-90,η μόδα της εποχής,η ευκολία μας,η αναζήτηση,η άποψη,η θέση,όλα είχαν πολύ αντιμιλιταρισμό,απόλυτη αντίθεση στη στρατοκρατική ισοπέδωση,άρνηση τού παραλογισμού - πώς ν' αποδεχθείς τον ημίτρελλο συνταγματάρχη πεζικού Πίο να μάς δείχνει την κοιλάδα απ' τα βουνά της Αλεξανδρούπολης στα σύνορα με την Τουρκία και να ονειρεύεται "πότε θα κοκκινίσει απ' το αίμα σας,κανείς σας μη βγει ζωντανός από δω πάνω,μόνο καμένη σάρκα να μυρίζει!"...πώς να πειστούμε 20χρονα παιδιά ,το αίμα μας μάλλον για άλλες μυρωδιές έβραζε...γι αγκαλιές και διακοπές και χαρούμενη ζωή...σιγά μην κατορθώσουν να μεταδώσουν την αγωνία μιας ελεύθερης πατρίδας μ' ελεύθερη σκέψη οι βλαμμενεθνικιστές καραβανάδες-άρρωστοι χακί αναπηρίας..
Αλλά στους είκοσι μήνες θητείας σ' Έβρο και Κομοτηνή συναναστράφηκα και πολλούς ντόπιους γέροντες...στις εξόδους,στις άδειες,στα καφενεδάκια,τα κουτούκια με κρασί και τσίπουρα και ρετσινάκια...αγρότες,εργάτες τής γης,πρόσωπα σκαμένα απ' το μεροδούλι/μεροφάι στον ήλιο,τη βροχή...και διέκρινα πάντα την ίδια λάμψη για μας,που όλη μέρα βρίζαμε και βαριόμασταν κι αναθεματίζαμε τα παλιοβύσματα που υπηρετούσαν σπίτι τους..- γι αυτούς είμαστε ο περήφανος στρατός που θα τους προστάτευε απ' το φόβο πως μια μέρα θα γίνει το μεγάλο "μπαμ" και το σκοτάδι θα νικήσει το φως τους,τις οικογένειες,τις αγαπημένες ψυχές των κόπων μιας ζωής.
Η έκφραση " μια κατοχή σάς χρειάζεται " έχει σίγουρα ειπωθεί σε όποιο σπίτι έχει παππού και γιαγιά κι αν περάσεις απ' την ευκολία της ειρωνίας ως απάντηση και τους δώσεις χώρο να μιλήσουν,η κατοχή δεν είναι μια αιωρούμενη απειλή βιβλικής απειλής χαιρέκακων ηλικιωμένων,αλλά η διαλυμένη τους νιότη,η καταστροφή των ονείρων τους...έρχεται μπόρα στις μνήμες τους...μια ασύλληπτη δυστυχία επιβίωσης,ιδρώτας κι αβεβαιότητα,μίσος,θάνατος,απώλεια,χαντακωμένα χρόνια,δύσκολα.
'Εμαθα να σέβομαι τους μεγάλους ανθρώπους καταλαβαίνοντας πως δεν τους χαρίστηκε ούτε μιας μέρας χάδι - χρόνια πονεμένα,σκληρά,κατάμαυρα - όχι ένας ,αλλά διαρκής πόλεμος για τη ζωή και την ελπίδα τού Αύριο...αυτό το αύριο που ρημαδοζούμε και σκορπάμε τώρα εμείς,στις ευκολίες μας,την ανεμελιά μας,την ευτυχία μιας ειρηνικής ζωής με καβάντζες κι εφόδια δικά τους.
Θα πείτε...η κοινωνία προχωρά,αλλάζει,διαφοροποιούνται οι προστριβές κι οι αδικίες,ο πόλεμος τώρα παίζεται σε οικονομικό πεδίο,έχει κατοχή και το ΔΝΤ άλλωστε,αυτός ο αποκλεισμός της ανεργίας και της ξέφρενης κερδοφορίας ως λεηλασία,πόλεμος δεν ορίζεται;
Σιχαίνομαι βεβαιότητες κι απολυτότητες.
Αρρωσταίνω με στρατόκαυλους φασίστες ακροδεξιούς (όλων των αποχρώσεων...),εθνικιστές μαντρωμένους στο μίσος για τον άλλο,φυτά χωρίς ανθρωπισμό,λιωμένους μισαλλόδοξους,ανίκανους να διδαχθούν απ' τις συμφορές,τις κραυγές των γεγονότων να κραδαίνουν με σιγουριά κι όχι ως ευκαιρία στοχασμού και διδαχής βελτίωσης προσωπικής ωρίμανσης.
Απεχθάνομαι την εξουσία μόνης αλήθειας των δεσποτάδων,συνεργατών κάθε ναζί στην ιστορία - με τους χουντικούς α λα μπρατσέτα απλώς διάβαζαν - όλες τις εποχές για να διατηρήσουν τα προνόμια,τα χρυσόβουλα,τις πλαγιές και τα δάση και τις ακρογιαλιές για να ορίσουν ως
περιουσία τους οι ζηλωτές λειψάνων και διωκτών,ιεροδιδάσκαλοι πλουτίσαντες άγιοι μίσους και πολέμου κήρυκες,πόλεμο χάρισαν στο ποίμνιό τους,σφαγές ανέχτηκαν κι ευλόγησαν.
Βαριέμαι τους δεκάρικους λόγους επισήμων φορέων,τις παρελάσεις ομοιομορφίας συνείδησης,τους λυσσασμένους ελληνικού DNA,τους αμόρφωτους πατριδοκάπηλους βολεμένους.
Μ' αρέσει ν' ακούω την ιστορία σαν αεράκι και ρυάκι και θάλασσας κύμα.
Να ψάχνω πέρα απ' την ευκολία των εθνικών υπέρλαμπρων κατακτήσεων,να αναμοχλεύω τα πάθη με σεβασμό και την αγωνία να βγει ο φόβος που ξεπερνιέται με τη θυσία,η αλήθεια τής απλότητας των ανθρώπων που μεταμορφώνονται σε ήρωες - η δίψα τους να γίνει από μια σπίθα συλλογικότητας φωτιά ο κοινός αγώνας,για μια κοινωνία που ξέρει πού ανήκει,ποια δάκρυα χρωστάει,ποια λάθη θα συγχωρέσει,ποια στιγμή θ' αναδείξει,ποιο δρόμο ευθύνης θα πάρει ,ποια πατρίδα θα δημιουργήσει για να δωρίσει ομόνοια κι αγάπη - κατανοώντας την ανάγκη όλοι να έχουν μερίδιο ευθύνης,να ξέρουν να ξεχωρίζουν και δίκαιο κι άδικο,περηφάνεια και ντροπή...- Ιστορία να χαρίσουν,στιγμές κι εικόνες στα παιδιά και τα εγγόνια τους.
Δεν ξέρω πώς να μιλήσω για την Ιστορία στα ανήψια μου,πώς θα εντάξω αύριο στα παιδιά μου το χθες, για να νιώσουν αυτό που η Ελλάδα σήμερα είναι.
Δυστυχώς,η Ελπίδα φεύγει,φεύγουν μαζί οι παππούδες κι οι γονείς μας.
Το αύριο προβάλλει ξαφνικά σαν επίκαιρα, ασπρόμαυρο φιλμ πολέμου.
Η δική μας μάχη με τρομάζει...ζούμε όντως πόλεμο...σα σκουλήκι ο εχθρός μάς κατατρώει - γιατί ο πόλεμος κι ο εχθρός φωλιάζουν μέσα μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου